Τις τελευταίες δεκαετίες, η χρήση ναρκωτικών έχει γίνει φυσιολογική. Από τα απλά αναλγητικά μέχρι τα ψυχοδιεγερτικά φάρμακα, τα φάρμακα είναι η σειρά της ημέρας όχι μόνο για τη θεραπεία αλλά και για την πρόληψη του πόνου.
Τώρα είναι φυσιολογικό να το ακούς ψυχοδιεγερτικά φάρμακα . Πρόκειται για φάρμακα που βελτιώνουν τη διανοητική απόδοση και ως εκ τούτου χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα από τους μαθητές. Αλλά να είστε προσεκτικοί: συχνά προσλαμβάνονται λανθασμένα και η κακοποίηση είναι πάντα ένας κίνδυνος που ελλοχεύει.
Τις τελευταίες δεκαετίες, τα ναρκωτικά όλων των τύπων έχουν μπει στην καθημερινότητα των οικογενειών. Έχουμε συνηθίσει να τα παίρνουμε ακόμα και όταν δεν είναι απαραίτητο για την πρόληψη οποιουδήποτε πόνου ή ενόχλησης. Τα φάρμακα είναι τόσο διαδεδομένα που οι περιπτώσεις κατάχρησης με τις σχετικές αρνητικές συνέπειές τους γίνονται όλο και πιο συχνές.
Η κατάχρηση ναρκωτικών για τη βελτίωση της πνευματικής απόδοσης δεν είναι σίγουρα κάτι καινούργιο. Ήδη στη δεκαετία του 1950 υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις κατάχρηση ναρκωτικών αλλά τα τελευταία δέκα χρόνια το φαινόμενο έχει επεκταθεί αρκετά. Τα λύκεια και τα πανεπιστήμια είναι τα μέρη όπου έχει πιάσει περισσότερο.
Ένα πρόσφατο ντοκιμαντέρ του Netflix Πάρτε τα χάπια σας πραγματεύεται αυτό ακριβώς το θέμα. Ποια είναι η χρήση των ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων για τον έλεγχο της ΔΕΠΥ; Βελτιώνουν πραγματικά τις πνευματικές επιδόσεις; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της κατάχρησης;
Μιλάμε για αυτό σε αυτό το άρθρο. Θα δούμε επίσης ποιες είναι οι πιθανές αρνητικές συνέπειες τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία. Ως εκ τούτου, θα αναλογιστούμε τον ρόλο του τρέχοντος εκπαιδευτικού συστήματος απέναντι σε αυτές τις καταστάσεις. Ας ξεκινήσουμε όμως με ένα συγκεκριμένο παράδειγμα: τη φροντίδα του διαταραχή ελλειμματικής προσοχής υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ ) .
Υπερδιάγνωση σε περιπτώσεις ΔΕΠΥ
Το ντοκιμαντέρ Πάρε χάπια καταδεικνύει πώς το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει οδηγήσει στην κατάχρηση ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων. Οι μαθητές συχνά παίρνουν αυτά τα φάρμακα ακόμα και όταν δεν τα χρειάζονται. Ωστόσο η συνταγογράφηση φαρμάκων για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ έχει γίνει ευρέως διαδεδομένη.
Τα τελευταία χρόνια αυτή η διαταραχή έχει γίνει πολύ δημοφιλής, τόσο που συχνά διαγιγνώσκεται πολύ εύκολα. Ως αποτέλεσμα, πολλοί ασθενείς λαμβάνουν θεραπεία για τη ΔΕΠΥ που δεν την χρειάζονται πραγματικά.
Φαίνεται ότι τα συμπτώματα ΔΕΠΥ βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στο σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα . Τα σημερινά παιδιά και οι έφηβοι υπόκεινται σε συνεχή οπτικά, ακουστικά και απτικά ερεθίσματα. Δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπουμε όλο και μικρότερα παιδιά να περνούν ώρες με smartphone, tablet και βιντεοπαιχνίδια.
Όταν αυτά τα παιδιά μπαίνουν στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα, βρίσκονται σε ένα πολύ βαρετό περιβάλλον για αυτά. Με άλλα λόγια: ο εγκέφαλός τους έχει συνηθίσει να λειτουργεί σε περιβάλλοντα που αλλάζουν συνεχώς. Αντίθετα, στο σχολείο καλούνται να κάθονται και να προσέχουν για ώρες σε κακώς διεγερμένες καταστάσεις. Για παράδειγμα, παρατηρώντας έναν καθηγητή που γράφει και εξηγεί στον πίνακα.
Είναι δύσκολο για τα παιδιά να διατηρήσουν τον έλεγχο και αυτό συχνά οδηγεί στη διάγνωση της ΔΕΠΥ. Στην πραγματικότητα τα συμπτώματά τους είναι μια φυσική απάντηση σε ένα εκπαιδευτικό μοντέλο στο οποίο δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί ψηφιακή γενιά . Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα σημερινά παιδιά είναι δυναμικό και εικονικό. Από την άλλη, το σχολείο εφαρμόζει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που χρονολογείται σχεδόν 100 χρόνια πριν.
Η κουλτούρα της ανταγωνιστικότητας στο εκπαιδευτικό σύστημα
Ένας άλλος παράγοντας που οδηγεί στην κατάχρηση ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων είναι η κουλτούρα της ανταγωνιστικότητας στο σχολείο. Η τυπική ανταγωνιστικότητα της ατομικιστικής κοινωνίας μας δημιουργεί ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, οι μαθητές με μεγαλύτερες δυσκολίες καταφεύγουν συχνά σε εξωτερική βοήθεια.
Με άλλα λόγια: άνθρωποι που δεν μπορούν να αναδυθούν για κανένα λόγο βρίσκουν λύση στα ψυχοδιεγερτικά φάρμακα . Αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι όλοι οι μαθητές αξιολογούνται ισότιμα. Έτσι όσοι έχουν μεγαλύτερες δυσκολίες βρίσκονται αποκλεισμένοι και αναζητούν βοήθεια από την ιατρική.
Για παράδειγμα, ορισμένοι μαθητές χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να μάθουν. Τη στιγμή που τους ζητείται να κάνουν περισσότερα αισθάνονται ανεπαρκείς. Η ανάγκη Το να φτάσει κανείς στο ίδιο επίπεδο με άλλους οδηγεί συχνά στην καταφυγή στα ναρκωτικά και τελικά στην κατάχρησή τους.
Θετικές επιδράσεις των ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων
Πρόκειται για φάρμακα που βελτιώνουν τη διανοητική απόδοση και εμποδίζουν την επαναπρόσληψη ντοπαμίνης και νοραδρενλίνης από τους νευρώνες. Η ντοπαμίνη προάγει τα κίνητρα και συγκέντρωση ενώ η νορεπινεφρίνη αυξάνει την κατάσταση της εγρήγορσης και της πνευματικής ενέργειας.
Τα πιο γνωστά ψυχοδιεγερτικά φάρμακα είναι η μεθυλφαινιδάτη και η ατομοξετίνη. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η εμπορική ονομασία του φαρμάκου είναι Aderall ενώ στην Ιταλία πωλείται με την εμπορική ονομασία Ritalin®.
Αυτά τα φάρμακα αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης στον εγκέφαλο, ειδικά στον προμετωπιαίο φλοιό. Τα κύρια αποτελέσματα είναι: αυξημένο κίνητρο, εγρήγορση και συγκέντρωση. Σαφώς όλα τα θετικά αποτελέσματα. Προσοχή όμως γιατί τα ψυχοδιεγερτικά φάρμακα έχουν και αντενδείξεις.
Όπως όλα ψυχοφάρμακα Αυτά τα φάρμακα έχουν επίσης παρενέργειες. Η υπερβολική πρόσληψη τους μπορεί να αυξήσει σημαντικά ορισμένους κινδύνους τόσο για την ψυχική όσο και για τη σωματική υγεία.
Κίνδυνοι κατάχρησης ψυχοδιεγερτικών φαρμάκων
Σχεδόν όλα αυτά τα φάρμακα έχουν πολλές παρενέργειες. Μεταξύ των πιο συχνών βρίσκουμε: τικ, ταχυκαρδία, αϋπνία, διέγερση ανησυχία και ανορεξία. Επιπλέον, υπάρχει επίσης υψηλός κίνδυνος εθισμού. Από την άλλη, η χρήση τους θα πρέπει να αποτελεί προσωρινή λύση στα προβλήματα του μαθητή. Είναι σημαντικό ο νέος να μάθει να διαχειρίζεται σωστά τις σπουδές του ακόμα και χωρίς φαρμακολογική θεραπεία.
Εν κατακλείδι, θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η θεραπεία είναι απαραίτητη, για παράδειγμα στην περίπτωση πραγματικής διάγνωσης ΔΕΠΥ. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να επισημανθεί ότι η φαρμακευτική αγωγή από μόνη της δεν λύνει το πρόβλημα. Είναι απαραίτητη η υιοθέτηση ψυχοεκπαιδευτικών στρατηγικών τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλιστα, το φάρμακο πρέπει να είναι βοηθητικό, όχι η μόνη λύση.
