I μηχανισμούς ελέγχου είναι στρατηγικές που χρησιμοποιούνται για να χειραγωγήσουν τη συμπεριφορά των άλλων. Στόχος τους είναι να ασκήσουν εξουσία και κυριαρχία. Μια πραγματική επίθεση στην ατομική αυτονομία.
Μερικές φορές εγώ μηχανισμούς ελέγχου είναι εμφανείς και εμφανείς . Για παράδειγμα όταν ένα άτομο επιβάλλεται απευθείας στο άλλο. Όταν όμως παραμένουν κρυμμένα, το θύμα συχνά δεν τα προσέχει.
Στην τελευταία αυτή περίπτωση το θύμα βρίσκεται τυλιγμένο σε έναν ιστό αράχνης. Δεν έχει επίγνωση του τι συμβαίνει. Γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε να τα αναγνωρίζουμε και να τα αποφεύγουμε. Μπορούμε να διακρίνουμε πέντε διαφορετικούς μηχανισμούς ελέγχου που συχνά παρεμβαίνουν στις σχέσεις.
Μηχανισμοί ελέγχου στις σχέσεις
1. Άσκηση ελέγχου μέσω της ενοχής
Αποτελεί έναν από τους πιο συνηθισμένους και επιβλαβείς μηχανισμούς ελέγχου. Δημιουργεί γραμμές σκέψης ή ιδέες που οδηγούν το θύμα σε αισθάνονται ένοχοι χωρίς ουσιαστικό λόγο. Συμβαίνει σε όλες τις σχέσεις αλλά κυρίως σε ζευγάρια και μεταξύ γονέων και παιδιών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα δίνει αυτός που λέει: κοίτα όλα όσα έχω κάνει για σένα. Αυτό το άτομο είναι πιθανό να καταγράψει όλες τις ενέργειες που εκτελούνται προς όφελος του άλλου. Και μετά ζητά πληρωμή για τον καθένα. Μετατρέπεται σε θύμα για να κάνει τον άλλον να νιώσει ένοχος. Πολλές φορές τα καταφέρνει και αποκτά τον έλεγχο της σχέσης.
2. Συναισθηματική συνεξάρτηση
Συχνά συγχέεται με τη βαθιά στοργή αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας κρυφός και επιβλαβής μηχανισμός. Η λέξη κλειδί του συναισθηματική συνεξάρτηση είναι ανάγκη. Αποτελείται από μια σειρά συμπεριφορών που κάνουν τον άλλον να νιώθει απαραίτητος, σχεδόν ζωτικός. Δεν είναι τυχαίο ότι μια από τις χαρακτηριστικές φράσεις σε αυτές τις περιπτώσεις είναι: Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς εσένα.
Ταυτόχρονα, αυτός ο μηχανισμός περιλαμβάνει το αντίθετο μήνυμα: με χρειάζεσαι. Έτσι, εφαρμόζονται διάφορες συμπεριφορές για να εμποδίσουν τον σύντροφο να κάνει αυτό που είναι ικανός να κάνει. Ο χειριστής προσφέρει τη βοήθειά του και τη συνεχή υποστήριξή του ακόμα και όταν δεν του ζητηθεί. Γίνεται απαραίτητο σε κάθε περίσταση.
3. Προσφορά και συγκράτηση στοργής
Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να μιλήσουμε για συναισθηματική χειραγώγηση . Η αγάπη δίνεται όταν ο άλλος συμπεριφέρεται όπως επιθυμεί ο χειριστής. Αντίθετα, όταν ο σύντροφος δεν είναι ικανοποιημένος ή οι αποφάσεις του συντρόφου συγκρούονται με τις ανάγκες του, η στοργή αρνείται.
Θεωρούμενος πραγματικός συναισθηματικός εκβιασμός, δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστεί. Όσοι το εφαρμόζουν απαιτούν υπακοή δηλώνοντας ότι είναι για το καλό των άλλων. Ή πιστεύει ότι το να δίνεις και να κρατάς αγάπη δημιουργεί θετικά όρια για τη σχέση.
4. Επίτευξη κοινού στόχου
Συχνή στις σχέσεις ζευγαριού και μεταξύ γονέων και παιδιών. Σε αυτή την περίπτωση το ένα από τα μέρη πουλά το στόχο της ζωής του στο άλλο. Έτσι ένας ατομικός στόχος γίνεται κοινός στόχος. Ακόμα κι όταν ο άλλος δεν έχει πειστεί πλήρως.
Μετατρέπεται σε πραγματικό δαμόκλειο ξίφος. Ο υποστηρικτής της επιλογής εκφράζει ανοιχτά την άποψή του απογοήτευση προς την άλλη όταν η τελευταία δεν ενεργεί για την επίτευξη του κοινού στόχου. Αυτό μπορεί να είναι οικονομικό, το να κάνεις παιδιά ένα όνειρο πραγματικότητα…
5. Συναισθηματική αιμομιξία
Είναι ένας από τους πιο συχνούς μηχανισμούς ελέγχου στην οικογένεια. Συμβαίνει κυρίως μεταξύ της μητέρας ή του πατέρα και του παιδιού. Ο γονέας ή η ελεγκτική φιγούρα κάνει το παιδί να νιώθει ότι είναι το παν για εκείνο. Μαζί σχηματίζουν ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στον έξω κόσμο.
Ως αποτέλεσμα, οι ρόλοι αντιστρέφονται: i παιδιά σχεδόν γίνονται γονείς. Είναι αυτοί που βοηθούν στην καθοδήγηση και την υποστήριξη του πατέρα ή της μητέρας. Μερικές φορές πρέπει να πάρουν αποφάσεις ή να αναλάβουν ευθύνες που δεν είναι δικές τους. Μαθαίνουν να δίνουν πολλά αλλά δεν περιμένουν τίποτα σε αντάλλαγμα. Επί πλέον αγωνίζονται να αναπτύξουν την αίσθηση της ατομικότητας.
Όλοι αυτοί οι κρυφοί μηχανισμοί ελέγχου υπάρχουν στις ανθρώπινες σχέσεις. Προκύπτουν από ανασφάλεια ή απογοήτευση και δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο . ΚΑΙ ατομική ανάπτυξη .
