Ο φόβος είναι χρήσιμο συναίσθημα. Μας συνοδεύει από τη γέννησή μας και εγγυάται την επιβίωσή μας στον πραγματικό κόσμο. Ταυτόχρονα, όμως, δεν ζούμε στο δάσος δίπλα σε άγρια αρπακτικά. Τα περισσότερα από τα στοιχεία που μας ενσταλάζουν φόβο δεν αντιπροσωπεύουν πραγματική απειλή ή τουλάχιστον αρκετά για να μας κάνουν να τρέξουμε μακριά. Σήμερα μιλάμε για έναν πολύ οικείο φόβο: τον φόβο να κάνεις το άλμα.
Μιλάμε για μια φυσιολογική αντίδραση σε κίνδυνο και πραγματική απειλή, αλλά μπορεί να γίνει μια δυσπροσαρμοστική αντίδραση εάν προκύψει σε μια κατάσταση που έχει πάψει να είναι επικίνδυνη, αν και ήταν έτσι στο παρελθόν μας.
Επομένως, ο φόβος γίνεται ανεπαρκής και επιβλαβής όταν, αντί να μας σώσει, μας μπλοκάρει σε μια περίσταση χωρίς πιθανό κίνδυνο. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα φόβος να μιλήσει δημόσια . Κινδυνεύει η ζωή μας; Κινδυνεύουμε να πεθάνουμε; Σίγουρα όχι. Ωστόσο, το σώμα μας αντιδρά σαν να ήταν.
Αν ο φόβος να κάνουμε το άλμα μας εμποδίζει να μεγαλώσουμε
Ακόμη και ο λεγόμενος δυσπροσαρμοστικός φόβος είναι φυσιολογικός. Τα ανθρώπινα όντα βιώνουν πολλούς φόβους όπως να γίνουν φτωχοί, να χάσουν έναν σύντροφο ή κοινωνική θέση. Αλλά ακόμη και αυτές οι καταστάσεις συχνά δεν κρύβουν μια πραγματική απειλή ή δεν υπάρχει ακόμη αναλογία μεταξύ του κινδύνου που αναλαμβάνεται και της έντασης του συναισθήματος που παράγεται.
Ο φόβος του άλματος είναι ένας από αυτούς τους φόβους που υπάρχουν μόνο στο μυαλό μας και δεν μεταφράζονται ποτέ σε πραγματικότητα. Είναι τόσο αναπηρικό που μας αναγκάζει να ζήσουμε τη ζωή που θα θέλαμε μας κολλάει και μας σβήνει όσο περνάει ο καιρός.
Συχνά ο φόβος της αλλαγής επηρεάζεται έντονα από τις προσδοκίες του περιβάλλοντός μας. Ίσως οι γονείς μας θα ήθελαν να μας δουν να εγκαθιστούμε σε ένα ωραίο σπίτι, αλλά το μυστικό μας όνειρο είναι να αγοράσουμε ένα κατασκηνωτή και να ταξιδέψουμε σε όλο τον κόσμο. Αυτή η αίσθηση της προσδοκίας μας κρατά συνεχώς σε αμφιβολίες, ανυπόμονους να κάνουμε το βήμα αλλά με τα πόδια μας κολλημένα.
Γιατί κανείς δεν μπορεί να ξέρει για σένα. Κανείς δεν μπορεί να μεγαλώσει για σένα. Κανείς δεν μπορεί να σε ψάξει. Και κανείς δεν μπορεί να κάνει για σένα αυτό που εσύ ο ίδιος πρέπει να κάνεις. Η ύπαρξη δεν δέχεται εκπροσώπους.
– Χόρχε Μπουκάι –
Ζεις τη ζωή σου ή αυτή που αποφάσισαν οι άλλοι για σένα;
Συχνά στην καρέκλα του ψυχολόγου επαναλαμβάνουμε τα πιο σημαντικά βήματα στη ζωή. Σπουδές, γνωριμία με σύντροφο, σταθερή δουλειά, παιδιά... Και αν οι φιλοδοξίες μας πάνε σε άλλη κατεύθυνση;
Αυτό συμβαίνει σχεδόν ανεπαίσθητα. Συνήθως κανείς δεν μας λέει ξεκάθαρα να το κάνουμε αυτό. Είμαστε αυτοί που προσανατολιζόμαστε σε κάποιες επιλογές και όχι σε άλλες βάσει πώς μας βλέπουν οι άλλοι .
Για παράδειγμα, μπορεί να συμβεί να θέλετε ένα συγκεκριμένο μάθημα σπουδών ή μια δουλειά διαφορετική από τη δική σας αλλά άλλοι μας θαυμάζουν για αυτό που κάνουμε... Είναι εικόνες που αντηχούν μέσα μας και που οδηγούν τις αποφάσεις μας.
Να ρισκάρει ή να μείνει στάσιμο
Αντιμέτωποι με τον φόβο να κάνουμε το άλμα, έχουμε δύο επιλογές: να ρισκάρουμε ή να μείνουμε στάσιμοι . Αν απομακρυνθούμε από το σπίτι των γονιών μας, μπορεί να μην μπορούμε πλέον να τους βλέπουμε όσο θέλουμε. Αν αλλάξουμε δουλειά ίσως βρούμε ένα διεγερτικό περιβάλλον.
Σε κάθε περίπτωση αυτό σημαίνει να μαθαίνουμε και να βγαίνουμε από τη ζώνη άνεσής μας. Αν το παρατήσουμε θα ζήσουμε επαναλαμβανόμενοι και αν…. Μια αμφιβολία που μας μπλοκάρει και μας εμποδίζει να αναπτυχθούμε και να πειραματιστούμε είναι ένα οδυνηρό αν. Τελικά του ζω . Όπως είπε ο Βολταίρος: Αυτός που ζει με σύνεση ζει στενάχωρα.
Η αίσθηση του να αποκλειστεί είναι απατηλό γιατί στην πραγματικότητα υπάρχουν λιγότερα εμπόδια από όσα βλέπουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πραγματικοί περιορισμοί ή προβλήματα, αλλά είναι πάντα δυνατό να προχωρήσετε.
Αν δεν προσπαθήσουμε ανησυχία θα είναι ολοένα και πιο παρόν, αυξάνοντας την αίσθηση ότι δεν έχουμε μια κατεύθυνση προς την οποία να δείξουμε. Αλλά και αυτό δεν είναι αλήθεια.
