Αδρεναλίνη: η ορμόνη απόδοσης και ενεργοποίησης

Η αδρεναλίνη μας προκαλεί ευφορία όταν αθλούμαστε, μας κάνει να τρέμουμε όταν μας αρέσει κάποιος και μας συγκινεί σε περίπτωση κινδύνου. Εκτός από την προώθηση της απόδοσης και την ενεργοποίησή μας, η αδρεναλίνη έχει επίσης μια σκοτεινή πλευρά, επειδή η υπερβολική απελευθέρωση αυτής της ορμόνης έχει μάλλον σοβαρές δευτερεύουσες επιπτώσεις.

Είναι μια ουσία πολλαπλών χρήσεων όπως η ντοπαμίνη ή η ωκυτοκίνη. Η αδρεναλίνη, η οποία λειτουργεί και ως νευροδιαβιβαστής, έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στη συμπεριφορά μας. Για παράδειγμα ενεργοποιεί τους πιο ενστικτώδεις μηχανισμούς μας για επιβίωση και μας ωθεί να υιοθετήσουμε συμπεριφορές εξάρτηση ή διευκολύνει καταστάσεις χρόνιου άγχους ή στρες από τις οποίες υποφέρουμε συχνά.

Κάθε μέρα όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται τη δόση αδρεναλίνης τους για να σπάσουν τη μονοτονία και να ζήσουν

Είναι ενδιαφέρον να γνωρίζουμε ότι πολλοί επαγγελματίες ελέγχου των επιληπτικών κρίσεων βοηθούν τους ασθενείς ή τους πελάτες τους να διαχειρίζονται σωστά την αδρεναλίνη. Με αυτή την έννοια τα υποβάλλουν σε μια σειρά από δυναμικές και προσομοιώσεις με υψηλό σωματικό και συναισθηματικό στρες στις οποίες αναγκάζονται να ρυθμίσουν τις αντιδράσεις τους. Ο στόχος είναι απλός: εκπαιδεύστε τους να μην χάνουν τον έλεγχο και βεβαιωθείτε ότι η αδρεναλίνη είναι σύμμαχος και όχι εχθρός .

Σήμερα προτείνουμε να ανακαλύψουμε μαζί όλα όσα μπορεί να κάνει η αδρεναλίνη στο σώμα και στη συμπεριφορά μας. Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε περισσότερα!

Αδρεναλίνη: τι είναι και ποιες είναι οι λειτουργίες της

Το 1982 η Angela Cavallo de Lawrenceville Georgia ονομάστηκε μητέρα της χρονιάς από τον Τύπο μετά τη δημοσίευση μιας ιστορίας που θα ήταν δύσκολο να πιστέψει κανείς αν δεν υπήρχαν κάποιοι αυτόπτες μάρτυρες. Ο γιος της Άντζελα, ο Τόνι ήταν στο γκαράζ επισκευάζοντας το παλιό του Chevrolet, όταν ξαφνικά ο γρύλος που κρατούσε το αυτοκίνητο υποχώρησε και συνέβη το χειρότερο: το αυτοκίνητο έπεσε στο έδαφος παγιδεύοντας τον νεαρό .

Η Angela Cavallo ήταν τότε 51 ετών και ζύγιζε λίγο περισσότερο από 65 κιλά. Δεν πήγαινε στο γυμναστήριο, δεν είχε δυνατή σωματική διάπλαση και δεν είχε προπονηθεί ποτέ για να σηκώνει βάρη σε όλη της τη ζωή. Ωστόσο, αφού είδε τα πόδια του γιου του να προεξέχουν κάτω από το αυτοκίνητο, άρχισε να ουρλιάζει και να καλεί σε βοήθεια. Βλέποντας ότι δεν έτρεχε κανείς, δεν δίστασε ούτε στιγμή, έτρεξε προς το μηχάνημα των 1500 κιλών και το σήκωσε σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. . Κατάφερε να το κρατήσει ανυψωμένο για λίγα δευτερόλεπτα για να φτάσουν οι γείτονες και να τραβήξουν το αγόρι έξω.

Ένα κατόρθωμα όπως αυτό κρύβει στην πραγματικότητα δύο μυστικά συστατικά: την αγάπη της μητέρας και την αδρεναλίνη, πολλή αδρεναλίνη τι χρειάζεται για να επιτύχει τιτάνια επιτεύγματα και έτσι να εγγυηθεί την επιβίωση του καθενός ή των άλλων.

Η ορμόνη που μας ενεργοποιεί

Η αδρεναλίνη ανήκει στην ομάδα των κατεχολαμίνες (όπως η νορεπινεφρίνη και η ντοπαμίνη) και εκκρίνεται από τα επινεφρίδια ακριβώς πάνω από τα νεφρά. Υπάρχει και συνθετική έκδοση Η επινεφρίνη είναι μια ουσία που δημιουργείται στο εργαστήριο και είναι χημικά ίδια με τη βιολογική που είναι πολύ χρήσιμο σε περίπτωση επείγουσας ιατρικής ανάγκης για πνευμονική επανενεργοποίηση.

Για να κατανοήσουμε τον μηχανισμό δράσης του, αναφερόμαστε στο τι συνέβη στην κυρία Angela Cavallo και στον γιο της Tony:

• Σε μια κατάσταση απειλής ή κινδύνου (για παράδειγμα το παιδί που συνθλίβεται από το αυτοκίνητο) ο υποθάλαμος, εν μέρει υπεύθυνος για τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις, ενεργοποιεί το συμπαθητικό σύστημα έτσι ώστε να εκπέμπει μια ακριβή απάντηση σε αυτό το ερέθισμα.

• Ο υποθάλαμος με τη σειρά του συνδέεται άμεσα με το μυελό των επινεφριδίων και αυτό με τα επινεφρίδια που είναι έτοιμα να απελευθερώσουν γρήγορα μια καλή δόση αδρεναλίνης για να μας ενεργοποιήσουν και να μετρήσουν τη συμπεριφορά και το είδος της αντίδρασής μας.

Η αδρεναλίνη χρησιμοποιεί ακριβείς μηχανισμούς δράσης

Από την άλλη πλευρά, με την απελευθέρωση της αδρεναλίνης, ενεργοποιούνται διάφοροι βιολογικοί μηχανισμοί που διευκολύνουν τις αντιδράσεις μας:

• Χάνουμε την επίγνωση της κατάστασης με άλλα λόγια ο εγκέφαλος μας κάνει να εστιάζουμε σε ένα πράγμα. Όλα τα άλλα παύουν να έχουν σημασία.

Πάντα το εγκέφαλος στη συνέχεια επιλέξτε ποιες αισθήσεις θα έχουν τη μεγαλύτερη χρήση. Στην πραγματικότητα, είναι σύνηθες να αποκλείει την ακοή: σταματάμε να ακούμε ακριβώς επειδή ενισχύουμε μια άλλη αίσθηση, αυτή της όρασης.

• Οι κόρες των ματιών μας διαστέλλονται σχεδόν αμέσως για να μπει περισσότερο φως και να βλέπουν πιο καθαρά.

Η αδρεναλίνη έχει ένα άλλο γνωστό χαρακτηριστικό: διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό. Το κάνει αυτό με έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό: να αντλεί περισσότερο αίμα για να φτάσει περισσότερο οξυγόνο στους μύες και επομένως να έχει περισσότερη δύναμη και μεγαλύτερη ικανότητα αντίδρασης.

Μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι μια μικρή, ξαφνική αλλά έντονη έκρηξη αδρεναλίνης για να φτάσουν τα πλούσια σε οξυγόνο ερυθρά αιμοσφαίρια στα πόδια και τα χέρια μας. Έτσι νιώθουμε πιο δυνατοί από ποτέ.

Επιπλέον, και αυτό είναι επίσης ενδιαφέρον ο εγκέφαλος λέει στο ανοσοποιητικό σύστημα να εκκρίνει υψηλό επίπεδο ντοπαμίνης και αναλγητικών ενδορφινών . Έτσι δεν νιώθουμε πόνο αν τραυματιστούμε. Γι' αυτό η κυρία Angela Cavallo δεν χτύπησε το βλέφαρο όταν σήκωνε μια μηχανή 1500 κιλών.

Οι θετικές και αρνητικές πτυχές της αδρεναλίνης

Η αδρεναλίνη έχει πολλά οφέλη. Μπορεί να μας παρακινήσει να ολοκληρώσουμε μια πρόκληση, μπορεί να είναι ευχάριστη και ακόμη και εθιστική. Πάνω από όλα, μας βοηθά να προσαρμοστούμε σε κάθε στρεσογόνο κατάσταση. Μας ενεργοποιεί όταν ασκούμε επικίνδυνα αθλήματα. Μας επιτρέπει να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό κατά τη διάρκεια των εξετάσεων ή μιας ρομαντικής συνάντησης.

Το τρέμουλο των χεριών, ο κόμπος στο στομάχι, οι διεσταλμένες κόρες όταν κοιτάμε το άτομο που μας ελκύει είναι όλα άμεσες επιπτώσεις της αδρεναλίνης. Μας κάνει να νιώθουμε ευφορία όταν χορεύουμε όταν διασκεδάζουμε παρέα με άλλους ανθρώπους, μας δίνει μια ορμή ενέργειας όταν οδηγούμε ένα τρενάκι σε ένα λούνα παρκ ή όταν οδηγούμε γρήγορα.

Όπως μπορείτε να δείτε, πολλές από αυτές τις καταστάσεις έχουν μια συνιστώσα κινδύνου. Όταν επιστρέψουμε στη γη αφού βγήκε αλώβητος από αυτούς εμπειρίες που κατέγραψε τη μέγιστη κορύφωση της ευφορίας νιώθουμε ένα αίσθημα απέραντης χαλάρωσης και ικανοποίησης . Όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν μια εθιστική σκοτεινή πλευρά που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.

Εθισμός στην αδρεναλίνη

Υπάρχουν άνθρωποι που φτάνουν στην πιο επικίνδυνη πλευρά των ριψοκίνδυνων αθλημάτων. Υπάρχουν εκείνοι που υιοθετούν ακραίες συμπεριφορές και βάζουν τη ζωή τους σε κίνδυνο. Πίσω από συμπεριφορές του είδους που όλοι έχουμε δει ή βιώσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας κρύβεται κάτι που ξεπερνά την απλή αναζήτηση για ευχαρίστηση και περιπέτεια. Η έντονη άνοδος της αδρεναλίνης χρησιμεύει για να γεμίσει ένα κενό, να βρει νόημα και να κρύψει ένα συναίσθημα .

Όταν φανταζόμαστε ένα άτομο που έχει έναν εθισμό, αμέσως σκεφτόμαστε τα ναρκωτικά και το γεγονός ότι τα παίρνουν όχι για ευχαρίστηση αλλά για να εξαλείψουν μια εσωτερική δυσφορία. Ωστόσο Η αδρεναλίνη και η συνεχής επιδίωξη του κινδύνου είναι επίσης μια μορφή εθισμού .

Αν κάποιος χρειάζεται να βιώνει καθημερινά αδρεναλίνη, θέτοντας τη ζωή του σε κίνδυνο, τότε είναι μια εθιστική συμπεριφορά.

Από την άλλη πλευρά, όπως συμβαίνει με άλλες εθιστικές ουσίες, υπάρχει ανάγκη να αυξηθεί όλο και περισσότερο η δόση για να βιώσετε τα ίδια αποτελέσματα όπως πάντα. Ο οργανισμός σταδιακά αναπτύσσεται α ανοχή επομένως το άτομο αναζητά ολοένα και πιο επικίνδυνες εμπειρίες και υιοθετεί όλο και πιο ακραίες συμπεριφορές για να βιώσει τις ίδιες αισθήσεις .

Επιπλέον, είναι απαραίτητο να γίνει διάκριση μεταξύ του αθλητή που ολοκληρώνει μια επικίνδυνη δραστηριότητα με υπευθυνότητα και επαγγελματισμό και ενός ατόμου που κάνει το ίδιο ανίκανος να σκεφτεί και να αναλογιστεί τις συνέπειες των πράξεών του.

Με αυτή την έννοια το εξαρτημένο άτομο δεν στοχάζεται, θέλει απλώς να ικανοποιήσει μια βιολογική ανάγκη.

Αδρεναλίνη και χρόνιο στρες

Έχουμε δει ότι η αδρεναλίνη μπορεί να είναι εθιστική. Τώρα είναι ενδιαφέρον να θυμόμαστε μια άλλη αρνητική πτυχή αυτής της ουσίας είναι ότι σταδιακά τροφοδοτεί το χρόνιο στρες .

Η κατάσταση του χρόνιου στρες είναι το άμεσο αποτέλεσμα συνεχών πιέσεων και εντάσεων που δεν σταματάμε έγκαιρα ή που δεν διαχειριζόμαστε σωστά. Είναι συνέπεια της συσσώρευσης δύο ορμονών στο αίμα, της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης.

Όταν περνάμε καταστάσεις που προκαλούν δυσφορία που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα και υπονομεύουν τη σωματική και συναισθηματική μας ισορροπία, ο εγκέφαλος τις ερμηνεύει ως κίνδυνο σαν φωτιά για να αντιδράσουμε. Και είναι σε αυτές τις στιγμές που η αδρεναλίνη χτυπάει και εμείς, διαισθανόμενοι την πιθανή απειλή, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να ενεργούμε αποτελεσματικά .

Ωστόσο, δεν μπορούμε πάντα να το κάνουμε αυτό, οπότε η αδρεναλίνη συσσωρεύεται στο σώμα (υπέρταση, ταχυκαρδία, κακή πέψη κ.λπ.). Θέτουμε σε κίνδυνο την υγεία μας και θέτουμε τη ζωή μας σε κίνδυνο. Δεν είναι κάτι υποτιμητικό να αναβάλλεται για αύριο ή την επόμενη εβδομάδα...

Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η αδρεναλίνη επιτελεί τη μαγική της λειτουργία εάν απελευθερώνεται με ακριβή και συγκεκριμένο τρόπο. Με άλλα λόγια όταν λειτουργεί ως ζωτική ώθηση για να μας βοηθήσει αντιδρώ να σωθούμε για να προσαρμοστούμε καλύτερα σε ορισμένες καταστάσεις . Ωστόσο, αν επιζητούμε την επίδραση της αδρεναλίνης σε καθημερινή βάση ή αφήνουμε την ένταση και τον φόβο να ανακατεύονται μέσα μας τότε αυτή η ουσία θα δράσει με τον χειρότερο δυνατό τρόπο: κλέβοντας την υγεία μας.

Βιβλιογραφικές αναφορές

R. Kandel (2003) Αρχές νευροεπιστήμης

Hart A (1995) Αδρεναλίνη και στρες συντάκτες Thomas Nelson.

Bennett M (1999) Εκατό χρόνια αδρεναλίνης: η ανακάλυψη των αυτοϋποδοχέων Εκδοτική Ομάδα Thieme.