Μια από τις μεγαλύτερες αντιφάσεις των ανδρών αφορά τη δυσκολία να εκτιμήσουν ειλικρινά τις αρετές των άλλων χωρίς να νιώθουν ενοχλήσεις. Δεν είναι πραγματικός φθόνος αλλά το λεγόμενο σύνδρομο της ψηλής παπαρούνας .
Το σύνδρομο της ψηλής παπαρούνας περιγράφει το μίσος που δημιουργούν οι άνθρωποι που καταφέρνουν να ξεχωρίσουν σε έναν συγκεκριμένο τομέα . Αυτό το μίσος δεν είναι αυστηρά μια μορφή φθόνου, αλλά μάλλον συνδέεται με το γεγονός ότι η επιτυχία των άλλων αναδεικνύει τους δικούς του περιορισμούς.
Υπάρχει κάτι πολύ πιο σπάνιο και πιο εκλεπτυσμένο από το ταλέντο, αυτό είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις το ταλέντο των άλλων.
Έλμπερτ Χάμπαρντ
Αυτός είναι ο λόγος που αυτό το σύνδρομο πήρε το όνομά του από την ψηλή παπαρούνα: σύμφωνα με τη λογική τα λουλούδια που μεγαλώνουν περισσότερο από τα άλλα κόβονται για να μην παραμορφωθούν τα κάτω .
Ο θρύλος του συνδρόμου της ψηλής παπαρούνας
Φαίνεται ότι οι πρώτες αναφορές σε αυτό το σύνδρομο ανάγονται στα βιβλία του Ηροδότου και στους στοχασμούς του Αριστοτέλη. Μια ιστορία του Λίβιου για τον τύραννο Ταρκίνιο τον περήφανο μιλάει επίσης γι' αυτό.
Διαβάστε επίσης: Αριστοτέλειο σύμπλεγμα: νιώθεις καλύτερα από τους άλλους
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο ο αυτοκράτορας έστειλε αγγελιοφόρο στον Θρασύβουλο να τον ρωτήσει συμβουλεύω για το πώς να διατηρήσει τον καλό έλεγχο της αυτοκρατορίας . Ο Θρασύβουλος άρχισε να περπατά στα χωράφια και κάθε φορά που έβρισκε ένα στάχυ που ήταν πιο ψηλό από τα άλλα, το έκοβε και το έβαζε στο έδαφος χωρίς να πει ποτέ λέξη.
Όταν ο αγγελιοφόρος επέστρεψε στον αυτοκράτορα, του ανέφερε την περίεργη συμπεριφορά του συμβούλου. Ο αυτοκράτορας κατάλαβε το μήνυμα: έπρεπε να εξαλείψει ό,τι ήταν πάνω από τα άλλα δηλαδή όλους εκείνους που για κάποιο λόγο ήταν καλύτεροι από άλλους να αποτρέψουν την αμφισβήτηση της εξουσίας και της υπεροχής του.
Το σύνδρομο της ψηλής παπαρούνας σήμερα
Είναι σαφές ότι οι τύραννοι δεν επιτρέπουν την ύπαρξη ανώτερων μορφών που μπορούν να υπερνικήσουν αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία. Στη σφαίρα της πολιτικής είναι σύνηθες να δυσφημούν εκείνους που αμφισβητούν το status quo ή το σύστημα για παράδειγμα. Ωστόσο, το σύνδρομο της ψηλής παπαρούνας επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, όχι μόνο στον πολιτικό.
Σας προτείνουμε επίσης να διαβάσετε: Εκπαίδευση και πολιτικές ιδέες: ποια σχέση υπάρχει;
Η σημερινή κοινωνία μας καλεί να ξεχωρίσουμε από το πλήθος αλλά ταυτόχρονα μας επιβάλλει πολύ ακριβή όρια. Η ιδέα είναι να τηρούνται ορισμένες παραμέτρους επιτυχίας . Για παράδειγμα, ο υπάλληλος του μήνα δεν είναι απαραίτητα κάποιος που έχει αναπτυχθεί από επαγγελματική άποψη ή έχει αποκτήσει νέους πελάτες αλλά μάλλον κάποιος που έχει καταφέρει να ολοκληρώσει τους στόχους που έχουν τεθεί εντός καθορισμένων προθεσμιών.
Σε αυτή την περίπτωση κανένα πρόβλημα η ρίζα αυτού δεν θα κοπεί λουλούδι που μεγάλωσε περισσότερο από τα άλλα γιατί ικανοποιούσε τα αιτήματα του κηπουρού . Ωστόσο, αν κάποιος καταφέρει να αναδειχθεί για διάφορους λόγους που θεωρούνται έγκυροι, μάλλον θα κινήσει υποψίες και θα αποκλειστεί.
Το σύνδρομο της ψηλής παπαρούνας και οι συνέπειές του
Το σύνδρομο της ψηλής παπαρούνας δημιουργεί συνέπειες σε δύο διαστάσεις. Το πρώτο αφορά αυτό που έχουμε ήδη επισημάνει: υπάρχει μια σχεδόν φυσική τάση να μην αφήνουμε τους άλλους να αναδυθούν υπερβολικά επειδή αυτό δημιουργεί ανασφάλεια ή απειλή. Όποιος προκύψει υπόκειται σε έντονη κριτική και υπόκειται υψηλές προσδοκίες ή απαξιωμένος ως προς το ταλέντο και τις επιτυχίες που έχουν επιτευχθεί .
Η δεύτερη συνέπεια αυτού του συνδρόμου είναι ο φόβος στα εν λόγω άτομα που επομένως δεν θέλουν να ξεχωρίζουν ή να ξεχωρίζουν. Μαθαίνουν περισσότερο σιωπηρά παρά ρητά ότι το να είσαι πάνω από τους άλλους αποτελεί πηγή κινδύνου . Κίνδυνος από τι; Απόρριψη, αμφισβήτηση, κριτική ή ακόμα και εξοστρακισμό.
Για το λόγο αυτό πολλοί άνθρωποι πείθουν τον εαυτό τους ότι είναι καλύτερο να μην ξεχωρίζουν σε καμία περίπτωση. Υιοθετούν ένα χαμηλό προφίλ ως κανόνα ζωής και είναι τρομοκρατημένοι γνώμη των άλλων . Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καταλήγουν να μαθαίνουν να μην αμφισβητούν τους καθιερωμένους κανόνες, αλλά αυτό είναι πραγματικά κρίμα γιατί κινδυνεύουν να χάσουν γνήσια ταλέντα και ακόμη και επιτυχία.
