Λιμβικό σύστημα: τι είναι και πώς λειτουργεί;

Ο εγκέφαλος είναι η πιο συναρπαστική δομή στο σώμα μας . Τόσο πολύ που παρά το γεγονός ότι είναι ένα από τα πιο μελετημένα μέρη του σώματος, μένουν πολλά να ανακαλυφθούν σχετικά με τη λειτουργία του. Παρόλα αυτά, γνωρίζουμε ότι μέσα σε αυτό υπάρχουν διαφορετικά συστήματα εξειδικευμένα σε διαφορετικούς μηχανισμούς. Ένα από τα πιο σημαντικά συστήματα είναι το περίφημο μεταιχμιακό σύστημα.

Η πρώτη φορά που έγινε λόγος για το μεταιχμιακό σύστημα, έστω και με λιγότερο εννοιολογικό και πιο πρωτόγονο τρόπο σε σύγκριση με αυτό που γνωρίζουμε σήμερα, ήταν επειδή Paul Broca έδωσε ένα όνομα σε μια περιοχή που βρίσκεται κοντά στην επίφυση ή στο άκρο ή στο όριο της περιοχής του μεγάλου μεταιχμιακού λοβού. Εξ ου και το όνομά του επειδή βρίσκεται σε κενό ή στα όρια άλλων δομών που ήταν ήδη γνωστές εκείνη την εποχή.

Ωστόσο, το μεταιχμιακό σύστημα, όπως το γνωρίζουμε επί του παρόντος, έγινε αντιληπτό από τον φυσιολόγο MacLean το 1949 . Επέκτεινε την κύρια ιδέα αυτού του συστήματος που ξεκίνησε από τον Papez το 1939 και του έδωσε το σημερινό του όνομα. Ο MacLean αποφάσισε να επεκτείνει τον αριθμό των δομών από τις οποίες αποτελείται επειδή θεώρησε ότι στην εξέλιξή μας ο εγκεφαλικός φλοιός είχε

Εξαιτίας αυτού το μεταιχμιακό σύστημα είναι γνωστό ως συναισθηματικός εγκέφαλος . Ωστόσο, είναι πραγματικά σωστός αυτός ο όρος; Ποια είναι τα τρέχοντα στοιχεία του Limbic System; Είναι πραγματικά τόσο σημαντική η λειτουργία του; Συνεχίζοντας την ανάγνωση θα βρείτε τις απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις!

Το μεταιχμιακό σύστημα αποτελείται από ένα πλήθος διασυνδεδεμένων εγκεφαλικών δομών. Αυτό καθιστά πολύ περίπλοκο τον ακριβή προσδιορισμό από ποιες κατασκευές αποτελείται και τη συγκεκριμένη εργασία καθεμιάς από αυτές. Αν και οι μελέτες που πραγματοποιήθηκαν έχουν προτείνει ότι με περισσότερη υποστήριξη από ερευνητές οι δομές που απαρτίζουν το μεταιχμιακό σύστημα και οι λειτουργίες τους είναι οι εξής :

Υποθάλαμος

Βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου κάτω από το θάλαμος . Από φυσική άποψη βρίσκεται και στα δύο μέρη του κοιλιακού τμήματος της τρίτης κοιλίας ή αλλιώς καλείται προς το κέντρο και εσωτερικά του εγκεφάλου μας . Είναι μια μικρή εγκεφαλική δομή, ωστόσο αποτελείται από πολλούς πυρήνες και ίνες που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή μας καθώς είναι υπεύθυνες για το αυτόνομο νευρικό σύστημα και το ενδοκρινικό σύστημα. Επί πλέον οργανώνει τις πιο σημαντικές συμπεριφορές που συνδέονται με την επιβίωση του είδους: πάλη, σίτιση, απόδραση και αναπαραγωγή .

Μία από τις πιο σημαντικές δομές του υποθαλάμου όσον αφορά τη λειτουργία του μεταιχμιακού συστήματος είναι τα θηλαστικά σώματα . Τα θηλαστικά σώματα είναι μια αφθονία του βυθού του εγκεφάλου στο ακραίο οπίσθιο τμήμα του υποθαλάμου. Περιέχουν αρκετούς σημαντικούς υποθαλαμικούς πυρήνες και είναι υπεύθυνοι για τη λήψη ερεθισμάτων που παράγονται από την αμυγδαλή και τον ιππόκαμπο και την ανακατεύθυνση αυτών των ερεθισμάτων προς τον θάλαμο. Αυτό τα μετατρέπει σε μια σημαντική λεωφόρο λήψης και μετάδοσης πληροφοριών.

Ιππόκαμπος

Είναι μια δομή του πρόσθιου εγκεφάλου που βρίσκεται στον κροταφικό λοβό και έχει το χαρακτηριστικό σχήμα ιππόκαμπου . Είναι μια από τις πιο προγονικές περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου και για το λόγο αυτό είναι η κύρια δομή που συνδέεται με τον υποθάλαμο στη ρύθμιση των βασικών διεργασιών για την επιβίωσή μας.

Ο ιππόκαμπος είναι τόσο σημαντικός που χωρίς αυτόν δεν θα μπορούσαμε να έχουμε ταυτότητα καθώς αποτελεί ουσιαστική περιοχή για τη λειτουργία της μνήμης μας . Ειδικότερα απομακρυσμένη μνήμη αυτό που μας δίνει αναμνήσεις για όλα όσα συνέβησαν στο παρελθόν και ως εκ τούτου διαμορφώνει την προσωπικότητά μας βασισμένη σε εμπειρίες. Ο ιππόκαμπος είναι επίσης μια πολύ σημαντική δομή στις μαθησιακές διαδικασίες.

Όσον αφορά το μεταιχμιακό σύστημα, ο ιππόκαμπος είναι κυρίως υπεύθυνος για τη συναισθηματική μνήμη. Αυτό σημαίνει ότι κάθε γεγονός που έχουμε βιώσει, βιώσει και βιώσει φιλτράρεται από τον ιππόκαμπο

Αμυγδαλή

ΜΕΓΑΛΟ' αμυγδαλή Το αμυγδαλοειδή σώμα βρίσκεται στην πλάγια κοιλία του κροταφικού λοβού πρακτικά μέσα στον μετωπιαίο κροταφικό λοβό. Αυτό σημαίνει ότι είναι μέρος του λεγόμενου βαθύ εγκεφάλου όπου κυριαρχούν τα βασικά συναισθήματα ή το ένστικτο επιβίωσης. Αποτελείται από τρεις κύριους πυρήνες: βασικοπλευρικούς πυρήνες, κεντρικούς πυρήνες και φλοιοσκελετικούς πυρήνες.

Η κύρια λειτουργία του είναι να ενσωματώνει τα συναισθήματα με τα αντίστοιχα πρότυπα απόκρισης σε φυσιολογικό και συμπεριφορικό επίπεδο . Οι συνδέσεις του όχι μόνο παράγουν μια συναισθηματική πραγματικότητα αλλά ακολουθώντας τη στενή σύνδεσή του με τον μετωπιαίο λοβό επιτρέπει την αναστολή των συμπεριφορών συμμετέχοντας στη γνωστή συναισθηματική κρίση ή Amiygdala Hijack.

Μέσα στο μεταιχμιακό σύστημα η αμυγδαλή όχι μόνο διαχειρίζεται τα συναισθήματά μας, αλλά συνδέεται και με τον ιππόκαμπο που δημιουργεί συναισθηματικές αναμνήσεις. Ωστόσο, δεν είναι όλα μαζί, ο υποθάλαμος διαποτίζει τις βασικές μας διαδικασίες με συναισθηματικό χρώμα, συσχετίζοντας το άγχος ή τα αρνητικά συναισθήματα με τη διατροφή, τον ύπνο και τη σεξουαλική συμπεριφορά.

Fornice ή Frigono

Είναι μια δέσμη νευρικών ινών σε σχήμα τόξου που συνδέει τον ιππόκαμπο με άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Οφείλεται στο fornix

Μεταιχμιακός φλοιός

Ο μεταιχμιακός φλοιός βρίσκεται στον μέσο κροταφικό λοβό του εγκεφάλου. Είναι στενά συνδεδεμένο με τη μνήμη, συγκεκριμένα με την εδραίωση και ανάκτηση δηλωμένων αναμνήσεων: επεισοδιακές και σημασιολογικές . Όπως το Fornice, είναι επίσης μια διαδρομή σύνδεσης για πληροφορίες μεταξύ των διαφορετικών δομών του εγκεφάλου.

Άλλες δομές που σχετίζονται με το μεταιχμιακό σύστημα

Όπως είπαμε προηγουμένως, δεν συμφωνούν όλοι οι νευρολόγοι και οι νευροψυχολόγοι σχετικά με τη σύνθεση του μεταιχμιακού συστήματος, αυτό πρέπει να είναι

Κυλινδρικός φλοιός: αποτελεί μια οδό που ξεκινά από τον θάλαμο προς τον ιππόκαμπο και συνδέεται με την οσφρητική μνήμη και τη μνήμη του πόνου. Διαφραγματική περιοχή: συμμετέχει στην αναστολή του μεταιχμιακού συστήματος και στο επίπεδο εγρήγορσης όταν το απαιτεί επιλεκτική προσοχή. Επιπλέον, φαίνεται να παρεμβαίνει για να συνδέσει τη μνήμη, το κίνητρο, το συναίσθημα και την κατάσταση εγρήγορσης διαμορφώνοντας τις αισθήσεις ευχαρίστησης και τις εξωτερικές καταστάσεις ενεργοποίησης. Κοιλιακή τεγμενική περιοχή: θεωρείται ένα από τα κατεξοχήν κέντρα ενίσχυσης, παρεμβαίνοντας έτσι στη ρύθμιση της ηδονής και των εξαρτήσεων. Προμετωπιαίος φλοιός: είναι το κατεξοχήν λογικό μέρος του εγκεφάλου και αυτό που μας διακρίνει από τα ζώα. Η λειτουργία του σε σχέση με το μεταιχμιακό σύστημα είναι να φιμώσει ή να μπλοκάρει τις συναισθηματικές παρορμήσεις που προέρχονται από αυτό. Είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο των παρορμήσεων μας και η ανάπτυξή του είναι από αυτές που ολοκληρώνεται αργότερα στο σχηματισμό του εγκεφάλου.

Είναι σωστό να μιλάμε για το μεταιχμιακό σύστημα ως συναισθηματικό εγκέφαλο;

Για πολλούς συγγραφείς είναι αναμφισβήτητα σωστός όρος δεδομένου ότι η κύρια λειτουργία του μεταιχμιακού συστήματος είναι, όπως είδαμε, η συναισθηματική ρύθμιση . Στην πραγματικότητα, ιστορικά η κύρια λειτουργία που είχε ανατεθεί σε αυτό το σύστημα αφορούσε μόνο τη διαχείριση των συναισθημάτων.

Επί του παρόντος, ωστόσο, θεωρείται ότι η όραση αυτού του συστήματος μόνο ως συναισθηματικού εγκεφάλου είναι πολύ αναγωγική. Αυτό συμβαίνει γιατί όπως είδαμε υπάρχει α

Στις μέρες μας επίσης πιστεύεται ότι

Είναι πραγματικά το μεταιχμιακό σύστημα τόσο σημαντικό για την επιβίωσή μας;

Όπως είδαμε, είναι ένα σύστημα που ασχολείται με πολλαπλές λειτουργίες συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι απαραίτητες για την επιβίωση, ειδικά όσον αφορά τον υποθάλαμο. Χωρίς αυτό δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε μια επίδειξη αυτού που ψεύδεται

Αλτσχάιμερ: αναπτύσσεται μετά από εκφύλιση διαφόρων εγκεφαλικών δομών, ιδιαίτερα του ιππόκαμπου, προκαλώντας σε αυτή την περίπτωση την προοδευτική απώλεια μνήμης. Σύνδρομα στο Kluver-Bucy:ασθένεια που επηρεάζει αμφίπλευρα την αμυγδαλή και τους κροταφικούς λοβούς. Μεταξύ των διαφόρων συμπτωμάτων προκαλεί αγνωσία ή έλλειψη οπτικής αναγνώρισης υπερσεξουαλικότητα υπερφαγία. Αμνησία: ως επί το πλείστον πρόσθιο εάν προσβάλλει τον ιππόκαμπο. Αλεσίτες: αδυναμία έκφρασης και αναγνώρισης συναισθημάτων εκδ

Αυτές οι αλλοιώσεις, μεταξύ πολλών άλλων, μας πληροφορούν για τη σημασία του μεταιχμιακού συστήματος σε διάφορες πτυχές του δικού μας συμπεριφορά ξεκινώντας από τη μνήμη μέχρι θεμελιώδεις λειτουργίες όπως η αίσθηση της πείνας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι μια δομή της οποίας η λειτουργία είναι από τις πιο σημαντικές στον εγκέφαλο.

Βιβλιογραφικές αναφορές:

Κάρλσον Ν. Φυσιολογία της συμπεριφοράς Piccin-Nuova Libraria Padova 2014

Rosenweig M.; Breedlove S.; Γουάτσον Ν. Βιολογική ψυχολογία. Εισαγωγή στη γνωστική και κλινική συμπεριφορική νευροεπιστήμη CEA Μιλάνο 2009