Η θανατική ποινή (ή θανατική ποινή) είναι η εκτέλεση εγκληματία που καταδικάστηκε από τη δικαιοσύνη. Η ποινή αυτή εφαρμόζεται ως ποινική κύρωση σε περιπτώσεις του λεγόμενου εγκλήματος του κεφαλαίου ή
Μιλάμε για μια τιμωρία που πυροδότησε αμέτρητες εσωτερικές και εξωτερικές συγκρούσεις στις χώρες που την εφαρμόζουν ή την εφάρμοσαν κάποτε. Πράγματι, η διεθνής κοινότητα έχει υιοθετήσει διάφορα μέσα που το απαγορεύουν είδος κύρωσης .
Σε όλο αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τους κύριους διεθνείς κανονισμούς που ρυθμίζουν την εφαρμογή της θανατικής ποινής αλλά και τις εκτελεστικές διαδικασίες.
Νομοθεσία για την κατάργηση της θανατικής ποινής
Σε όλη την ιστορία, η θανατική ποινή έχει υποστεί μια εξέλιξη τόσο στις μεθόδους εφαρμογής όσο και στα υποθετικά πλαίσια εφαρμογής. Έτσι από αρχαιοτάτων χρόνων η ποινή αυτή προβλεπόταν σε περιπτώσεις συγκεκριμένων εγκλημάτων ή ως λύση σε συγκρούσεις μεταξύ υποκειμένων την ίδια κοινότητα .
Η θανατική ποινή ήταν ο πυλώνας στον οποίο στέκονταν οι φυλετικές κοινωνίες. Ήταν το εργαλείο για τη διατήρηση της ειρήνης χάρη στην αποτρεπτική του δράση. Ωστόσο στις μέρες μας έχει καταργηθεί σε όλες σχεδόν τις δημοκρατικές χώρες.
Στην Ιταλία η θανατική ποινή παρέμεινε σε ισχύ μέχρι το 1889 στον Ποινικό Κώδικα (και στη συνέχεια επανεισήχθη από τον Φασισμό από το 1926 έως το 1947). Το άρθρο 27 του Συντάγματός μας ορίζει τα εξής: Η θανατική ποινή δεν επιτρέπεται παρά μόνο στις περιπτώσεις που προβλέπονται από τους στρατιωτικούς νόμους του πολέμου.
Σύμφωνα με το Νόμο της 13ης Οκτωβρίου 1994 ν. 589 θα είχε καταργήσει τον μόνο τρόπο που έκανε παραδεκτή την εφαρμογή αυτής της ποινής που την κηρύσσει καταργημένη και με τον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα.
Εργαλεία κατά της επιβολής
Η διεθνής κοινότητα έχει υιοθετήσει διάφορα μέσα που απαγορεύουν την εφαρμογή του:
- Το Δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα που προορίζεται για κατάργηση της θανατικής ποινής.
- Το Πρωτόκολλο της Αμερικανικής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής.
- Ο αριθμός πρωτοκόλλου 6 και αριθμός πρωτοκόλλου 13 της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής και την κατάργηση της θανατικής ποινής σε όλες τις περιστάσεις.
- Ο Πρωτόκολλο της Αμερικανικής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής.
Έτσι, το διεθνές δίκαιο προβλέπει ότι η εφαρμογή της θανατικής ποινής πρέπει να περιορίζεται σε περιπτώσεις διεθνών φόνων. Αυτό παρά το γεγονός ότι πολλές οργανώσεις - συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Αμνηστίας - ισχυρίζονται ότι η θανατική ποινή δεν αποτελεί λύση, επισημαίνοντας την τελευταία ως σύμπτωμα μια κουλτούρα βίας .
Τρέχουσα κατάσταση σχετικά με τη θανατική ποινή
Στην εποχή μας περισσότερα από τα δύο τρίτα των χωρών στον κόσμο έχουν καταργήσει το De jure ή de facto . Υπάρχει μια τάση μείωσης του αριθμού των εκτελέσεων: σε 20 χρόνια περισσότερες από 50 χώρες το έχουν απαγορεύσει στη νομοθεσία τους. 108 πολιτείες έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή, 7 την έχουν καταργήσει σε περιπτώσεις εγκλημάτων κοινού δικαίου και 29 διατηρούν μορατόριουμ στις εκτελέσεις. Ωστόσο συνεχίζει να εφαρμόζεται σε 55 πολιτείες.
Αν και είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ο συνολικός αριθμός των εκτελέσεων δεδομένης της απουσίας επίσημων στοιχείων σε ορισμένες χώρες το 2018 η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε 690 εκτελέσεις
Εκτέλεση ατόμων που ήταν ανήλικοι την ώρα του εγκλήματος
Επιπλέον, ορισμένες χώρες συνεχίζουν να καταδικάζουν σε θάνατο άτομα που ήταν κάτω των 18 ετών όταν διέπραξαν το έγκλημα. Αυτό συμβαίνει παρά τη διεθνή νομοθεσία για τα ανθρώπινα δικαιώματα απαγορεύει την εφαρμογή τιμωρίας στις περιπτώσεις αυτές.
Από το 1990, η Διεθνής Αμνηστία έχει τεκμηριώσει 145 εκτελέσεις ανηλίκων σε 10 χώρες: Σαουδική Αραβία, Κίνα, Ηνωμένες Πολιτείες, Ιράν, Νιγηρία, Πακιστάν, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Σουδάν, Νότιο Σουδάν και Υεμένη.
Αν και ο αριθμός των εκτελέσεων παιδιών έχει μειωθεί παγκοσμίως, η σημασία του υπερβαίνει κατά πολύ τα εμπειρικά δεδομένα, καθώς αυτή η πρακτική θέτει υπό αμφισβήτηση τη δέσμευση των ερμηνευτών να συμμορφωθούν διεθνές δίκαιο . Σε κάθε περίπτωση, μιλάμε για ένα αμφιλεγόμενο θέμα που είχε ένα συγκεκριμένο βάρος στις πολιτικές εκστρατείες χωρών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
