Η καλύτερη εκδίκηση είναι αυτή που δεν λαμβάνεται. Η καλύτερη εκδίκηση είναι να χαμογελάμε στο μίσος, να καταπνίγουμε τον θυμό και να δείχνουμε στους άλλους ότι μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Γιατί δεν υπάρχει καλύτερη στρατηγική από το να ενεργείς με το ηρεμία και τη σοφία να προχωράς με σταθερό βλέμμα και ξεκούραστη καρδιά με επίγνωση ότι υπάρχουν βάρη που δεν πρέπει να τα κουβαλάς για πολύ.
Ο Κομφούκιος είπε ότι πριν ξεκινήσουμε το ταξίδι της εκδίκησης πρέπει να σκάψουμε δύο τάφους. Το δικό μας και του αντιπάλου μας. Η φιλοσοφία μας πρόσφερε πάντα συστήματα αναφοράς για τον προβληματισμό σχετικά με τη δράση της εκδίκησης και τις ηθικές συνέπειες που συνδέονται με αυτήν την πρακτική τόσο δημοφιλή όσο και ελκυστική.
Η εκδίκηση είναι ανθρώπινη, η συγχώρεση είναι θεϊκή.
-Γουόλτερ Σκοτ-
Χρησιμοποιήσαμε τον τελευταίο όρο δηλ ελκυστικός για ένα συγκεκριμένο γεγονός. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ανθρώπινη συμπεριφορά που πάντα τραβούσε την προσοχή μας, δεν μπορούμε να την αρνηθούμε.
Σε αυτή τη συγκυρία, πώς να μην αναφέρουμε το σπουδαίο λογοτεχνικό παράδειγμα του Edmond Dantès ή του κόμη του Monte Cristo. Ο αξέχαστος χαρακτήρας του Αλέξανδρου Δουμά μας διδάσκει ότι η καλύτερη εκδίκηση σερβίρεται κρύα χωρίς βιασύνη και υπολογίζεται στην τελειότητα. Η Αγκάθα Κρίστι από την πλευρά της μας κάνει συμμετέχοντες σε μια περίπλοκη και εξίσου βίαιη πλοκή στο μυθιστόρημά της Δέκα Μικροί Ινδιάνοι για να μας δείξει ότι οι κακές ή κακές πράξεις πρέπει να εκδικηθούν με τον σωστό τρόπο.
Η εκδίκηση μας ελκύει και μερικές φορές τη δικαιολογούμε κιόλας. Ποιες όμως ψυχολογικές διεργασίες αποτελούν τη βάση αυτής της πράξης;
Εκδίκηση: ανθρώπινη επιθυμία
Οι περισσότεροι από εμάς κάποια στιγμή στη ζωή μας ένιωθε προσβεβλημένη, πληγωμένη ή αγανακτισμένη σε σημείο που πέρασε από το μυαλό της η σκιά αυτής της πικρής και νεκρικής αλλά πάντα δελεαστικής φιγούρας: η εκδίκηση. Οι ηθικές μας πυξίδες χάνουν τον βορρά τους και φανταζόμαστε μορφές, μεθόδους και καταστάσεις στις οποίες ο πόνος που μας πιάνει επιστρέφει στον άνθρωπο που τον προκάλεσε.
Ένα πράγμα όμως που πρέπει να ξεκαθαριστεί από την αρχή και που μας το υπενθυμίζει ο ψυχολόγος Gordon E. Finley, σπουδαίος γνώστης της εγκληματικής συμπεριφοράς, είναι ότι η εκδίκηση ελάχιστη σχέση έχει με την ηθική. Η εκδίκηση είναι μια παρόρμηση και είναι η κάθαρση του θυμός και μίσος. Για να δώσουμε ένα άλλο παράδειγμα, όπως αποκαλύφθηκε από την εργασία του καθηγητή Ernst Fehr του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, περισσότερο από το 40% των αποφάσεων που λαμβάνονται στον επιχειρηματικό κόσμο έχουν μοναδικό στόχο να εκδικηθούν έναν αντίπαλο.
Το ίδιο συμβαίνει με τα εγκλήματα για τα οποία διαπράττονται περισσότερα από τα μισά μνησικακία συσσωρεύτηκε προς κάποιον και για την εκφρασμένη επιθυμία για εκδίκηση. Όλα αυτά μας αναγκάζουν να συνειδητοποιήσουμε ότι η καλύτερη εκδίκηση δεν υπάρχει γιατί είναι πέρα από τα αποτελέσματα που μπορούμε να πετύχουμε με αυτήν μεταμορφωνόμαστε σε επιθετικούς και έτσι αποκτούμε την ίδια ηθική ιδιότητα με αυτούς που μας προκάλεσαν τη ζημιά.
Η καλύτερη εκδίκηση
Θα μπορούσαμε να δικαιολογήσουμε ότι η καλύτερη εκδίκηση είναι αυτή που δεν εκτελείται γιατί το υπαγορεύουν τα κοινά συναισθήματα και οι θρησκευτικές θεωρίες πνευματικός και μάλιστα φιλοσοφικά στα οποία βασιζόμαστε πολύ συχνά. Αντίθετα, ας αναλύσουμε αυτή τη δήλωση από καθαρά ψυχολογική σκοπιά.
Για παράδειγμα Αναρωτηθήκαμε ποτέ τι ωθεί ορισμένους ανθρώπους να χρησιμοποιούν συνεχώς εκδίκηση; ? Ας το δούμε παρακάτω.
Χαρακτηριστικά εκδικητικών ανθρώπων
- Άτομο που αντιδρά σε οποιαδήποτε μεγάλη ή μικρή παράβαση με εκδικητικό τρόπο παρουσιάζει κακή συναισθηματική διαχείριση και κακή ικανότητα να γνωρίσει τον εαυτό του (όταν κάποιος με προσβάλλει, απελευθερώνω τον θυμό και το μίσος μου).
- Αυτά είναι προφίλ που πιστεύουν ότι κατέχουν την απόλυτη ή καθολική αλήθεια. Είναι ο νόμος και η δικαιοσύνη το ξεκάθαρο παράδειγμα του τι πρέπει να είναι κάθε άνθρωπος.
- Παρουσιάζουν και μια διχοτομική σκέψη: είτε είσαι μαζί μου είτε εναντίον μου, τα πράγματα θα γίνουν είτε καλά είτε άσχημα.
- Συνήθως έχουν πολύ χαμηλό επίπεδο ενσυναίσθησης.
- Δεν συγχωρούν και δεν ξεχνούν, ζουν υποταγμένοι στο παρελθόν και τη δυσαρέσκεια τους.
Όπως βλέπουμε από ψυχολογική και συναισθηματική άποψη η εκδίκηση ή η επιθυμία για αυτήν δεν προσφέρει κανένα όφελος. Αυτή η παρόρμηση, αυτή η ανάγκη ή όπως θέλουμε να την ορίσουμε, καταναλώνει την ακεραιότητα και ακυρώνει όχι κάθε ευνοϊκή κρίση, αλλά περιορίζει εντελώς την ευκαιρία να προχωρήσετε ως άτομο για να χτίσετε μια πιο βέλτιστη και ευτυχισμένος .
Μπορεί να νιώθουμε έλξη για αυτό το είδος επαγρύπνησης στα κόμικς ή τα μυθιστορήματα του στυλ Edmon Dantès. Ωστόσο, αυτό δεν κρύβει τίποτε άλλο παρά μόνο βάσανα και μοναξιά. Επομένως, η καλύτερη εκδίκηση θα είναι πάντα αυτή που δεν εκτελείται ή για να το θέσω καλύτερα Το να ζούμε καλά και να μας βλέπουν οι άλλοι ευτυχισμένοι είναι αναμφίβολα η καλύτερη εκδίκηση όλων.
