Η κατανόηση των πρωταρχικών και δευτερευόντων συναισθημάτων επιτρέπει την καλύτερη ανάπτυξη σε προσωπικό και σχεσιακό επίπεδο. Τα άτομα με μεγαλύτερες κοινωνικές δεξιότητες γενικά γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους και τα συναισθήματα που νιώθουν κάθε στιγμή. Ταυτόχρονα είναι σε θέση να κατανοήσουν, να ερμηνεύσουν και να χρησιμοποιήσουν αυτά τα εργαλεία για να συσχετιστούν πιο εύκολα, αναγνωρίζοντας τα δικά τους συναισθήματα και των άλλων.
Πώς μπορούμε όμως να ορίσουμε τα πρωταρχικά συναισθήματα στην πράξη; Ξεκινώντας από τη θεωρία του Paul Ekman βρίσκουμε έξι βασικά συναισθήματα: θυμό, λύπη, χαρά, φόβο, έκπληξη και αηδία. Ορίζονται ως πρωταρχικά καθώς είναι διαπολιτισμικά και έμφυτα. δηλαδή μας συνοδεύουν από τη γέννηση και οι εκφράσεις του προσώπου που συνδέονται με αυτές είναι ανεξάρτητες από τον πολιτισμό και αναγνωρίσιμες οπουδήποτε στον κόσμο.
Τα δευτερεύοντα συναισθήματα από την άλλη υπόκεινται σε κοινωνική επιρροή και ανάλογα με την ιστορική περίοδο και τον πολιτισμό εκφράζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η διαπροσωπική επαφή για την ανάπτυξή τους. Ανάμεσά τους μπορούμε να βρούμε: ντροπή, περιφρόνηση, ενοχή, περηφάνια κ.λπ.
Στις μέρες μας υπάρχουν πολλά σπουδές αφιερωμένο στην αναγνώριση και αναγνώριση συναισθημάτων. Κάποια υποστηρίζουν την ύπαρξη τεσσάρων λεγόμενων βασικών συναισθημάτων ενώ άλλα αναφέρονται σε μεγαλύτερο αριθμό προσθέτοντας κάποια δευτερεύοντα.
Σε κάθε περίπτωση, το σημαντικό είναι να είναι σε θέση να τα αναγνωρίσει, να τα αναγνωρίσει και να μάθει να ενεργεί σύμφωνα με αυτά . Ας μάθουμε στις επόμενες γραμμές ποια είναι αυτά πρωταρχικά και δευτερεύοντα συναισθήματα .
Τα συναισθήματα και τα συναισθήματα είναι η παγκόσμια γλώσσα που πρέπει να τιμηθεί. Είναι η αυθεντική έκφραση αυτού που είμαστε.
-Τζούντιθ Ράιτ-
Πρωτογενή και δευτερεύοντα συναισθήματα
Τα συναισθήματα είναι όλα προσαρμοστικά αν και υπάρχουν πιο θετικά όπως η χαρά και πιο αρνητικά όπως η λύπη, ο θυμός ή η αηδία. Στην πραγματικότητα, όλα μας επιτρέπουν να προσαρμοστούμε στο περιβάλλον. Για αυτόν τον λόγο, ένας καλύτερος ορισμός των συναισθημάτων θα μπορούσε να συνίσταται στον ορισμό τους ως ευχάριστων ή δυσάρεστων και όχι αρνητικών.
Τα δευτερεύοντα συναισθήματα ορίζονται ως τέτοια επειδή συχνά αποτελούνται από την ένωση βασικών συναισθημάτων. Για παράδειγμα το ζήλια μπορεί να περιέχει φόβο και θυμό ενώ το συναίσθημα της ντροπής μπορεί να περιλαμβάνει φόβο απόρριψης και λύπη για την αποτυχία. Αυτά τα συναισθήματα απαιτούν αλληλεπίδραση με τους άλλους και μια εξέλιξη που μας επιτρέπει να γνωρίζουμε τι νιώθουμε σε διαφορετικές καταστάσεις ή συγκρούσεις.
Μια περίεργη πτυχή που πρέπει να τονιστεί αφορά το μόνο συναίσθημα που ορίζεται ως ουδέτερο, δηλαδή την έκπληξη . Αυτό το συναίσθημα διαρκεί λιγότερο από τα άλλα καθώς ο ηδονικός τόνος του μεταμορφώνεται γρήγορα σε άλλο συναίσθημα. Για παράδειγμα στη χαρά αν η έκπληξη είναι ευχάριστη ή μέσα θλίψη αν η έκπληξη δεν μας αρέσει.
Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, τα πρωτεύοντα και δευτερεύοντα συναισθήματα είναι πάντα προσαρμοστικά. Για παράδειγμα, η αηδία μας επιτρέπει να μην καταναλώνουμε τροφές που μπορεί να έχουν λήξει. Ο φόβος μας προστατεύει από ερεθίσματα που θα μπορούσαν να είναι επιβλαβή για την επιβίωση και η θλίψη μας προστατεύει δίνοντάς μας μια στιγμή ηρεμίας και επαφής με τον εαυτό μας.
Συναισθηματική εκπαίδευση: η βάση για σωστή προσωπική ανάπτυξη
Η βέλτιστη προσωπική ανάπτυξη συμβαδίζει με την ανάπτυξη της ακαδημαϊκής και συναισθηματικής νοημοσύνης . Η σωστή αναγνώριση των συναισθημάτων μας επιτρέπει να τα χρησιμοποιούμε σωστά και να γνωρίζουμε πώς να ενεργούμε απέναντι στους άλλους και τον εαυτό μας.
Η γνώση των διαφορετικών συναισθημάτων και των επιπτώσεών τους μας κάνει πιο δυνατούς καθώς μας δίνει μεγαλύτερη αυτογνωσία και την ικανότητα σύνδεσης με άλλους. Αλλά… σε τι μεταφράζονται όλα αυτά;
Η συναισθηματική εκπαίδευση μας επιτρέπει να αυξήσουμε τη δική μας αυτοεκτίμηση αφού ξέρουμε ποιοι είμαστε ακριβώς επειδή ξέρουμε τι νιώθουμε. Η κοινωνική μας επίδοση θα βελτιωθεί επίσης, καθώς επιτρέπει την καλύτερη ανάπτυξη διαπροσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Αν καταλάβουμε τι νιώθουν οι άλλοι, θα είναι πιο εύκολο να σχετιστούμε μαζί τους κατάλληλα.
Όπως μπορείτε να δείτε, η γνώση των συναισθημάτων αφήνει περιθώρια για πιο ισορροπημένη ανάπτυξη καθώς αναγνωρίζοντάς τα επιτρέπουμε στον εαυτό μας να τα αφήσουμε να εκφραστούν και να μην τα αφήσουμε να υποθέσουν την αντίθετη πολικότητα. Κακή διαχείριση του φόβος για παράδειγμα μπορεί να οδηγήσει σε φοβία ή πανικό.
Είμαστε και ζούμε με πρωτεύοντα και δευτερεύοντα συναισθήματα. Η γνώση τους και η γνώση του πώς εκφράζονται μας επιτρέπει να μεγαλώνουμε περισσότερο κάθε μέρα.
