Η μητέρα είναι μια δυνατή λέξη γεμάτη νόημα. Όμορφο για πολλούς? Γύρω της αναδύονται μνήμες, αποστάγματα και φυσικά παιδιά. Ωστόσο, ο ρόλος της μητέρας έχει και τα όριά του καθώς το άτομο που τον φέρει εις πέρας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τόσο τη γυναίκα όσο και τα παιδιά, καθιστώντας τα τελευταία εξαρτημένα και ανασφαλής .
Δεν θέλουμε αυτό να γίνει άλλο ένα άρθρο που θα απαριθμεί τα πράγματα που κάνουμε λάθος, αλλά θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε ποια συμπεριφορά και στάσεις να ακολουθήσουμε για να εξισορροπήσουμε τον ρόλο μας ως μητέρες χωρίς να προσπαθούμε να έχουμε τον έλεγχο σε όλα και σε όλους, δίνοντας χώρο στα παιδιά μας και στις ικανότητές τους να αντιμετωπίσουν μόνα τους τις προκλήσεις που υπονοούνται στην ανάπτυξη. Για το καλό τους αλλά και για το δικό μας.
Θέλω μόνο το καλύτερο για τα παιδιά μου
Αυτό το μήνυμα αντικατοπτρίζει ένα από τα αξιώματα γύρω από τα οποία περιστρέφονται πολλοί μητέρες . Αυτό είναι ένα διφορούμενο μήνυμα αφού ξεκινά από μια επιθυμία γονέων που δεν λαμβάνουν υπόψη τα παιδιά τους με τις δικές τους ανάγκες και απαιτήσεις. Υπό αυτή την έννοια μοιάζει με το μήνυμα που λέει ότι θέλω απλώς τα παιδιά μου να έχουν αυτό που δεν είχα εγώ (ότι δεν τους λείπει τίποτα).
Κάθε παιδί είναι μοναδικό και έχει ατομικές ανάγκες καθώς και τα δικά του γούστα και προσωπικότητα. Ωστόσο, όταν οι γονείς - ειδικά οι μητέρες - έχουν επιθυμίες και φαντασιώσεις, είναι δύσκολο για αυτούς να ακούσουν τι έχουν να πουν τα μικρά. Τι αθλήματα ή εξωσχολικές δραστηριότητες θα ήθελαν να κάνουν, τι θα ήθελαν να τρώνε, πώς θα ήθελαν να ντύνονται, τι θα ήθελαν να σπουδάσουν ή να κάνουν στη ζωή τους.
Η αποστολή των μητέρων είναι αυτή των βοηθών που συνοδεύουν το παιδί τους κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής τους, όχι αυτή του να επιθυμούν στη θέση του: το καλύτερο πράγμα για μια μητέρα μπορεί να μην αντιστοιχεί σε αυτό του υιός . Δεδομένου ότι τα παιδιά εξαρτώνται από τους γονείς τους τόσο οικονομικά όσο και από άποψη αγάπης και στοργής ως παιδιά, μπορεί να καταλήξουν να βάζουν τις επιθυμίες των γονιών τους πάνω από τις δικές τους.
Ακούστε πριν οδηγήσετε
Τα παιδιά, όσο μικρά και ανυπεράσπιστα κι αν φαίνονται, έχουν τα δικά τους γούστα και επιθυμίες από πολύ μικρά. Δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επιλέξουν και να αποφασίσουν μεταξύ διαφόρων επιλογών διεγείρει αυτό το χαρακτηριστικό και τους κάνει να νιώθουν ξεχωριστοί και βέβαιος άρα στο σωστό δρόμο για να επιτύχουν σιγά σιγά την αυτονομία τους. Οι γονείς συχνά πιστεύουν ότι ξέρουν τι είναι καλύτερο για τα παιδιά τους, αλλά η λήψη αποφάσεων για αυτά τα κάνει μόνο ανασφαλή.
Μπορείτε να εμπλέξετε αμέσως τα μικρά σε αποφάσεις προσφέροντάς τους κλειστές επιλογές για το τι θα φάνε, για παράδειγμα. Αφήστε τα να επιλέξουν ποιο ψάρι προτιμούν ή συμβουλευτείτε τα για κάποιες αλλαγές στο σπίτι όπως η διακόσμηση του υπνοδωματίου τους. Εάν δεν μπορούν να αποφασίσουν, ενημερώστε τους και εμπλέξτε τους σε οικογενειακές αποφάσεις όπως η μετακόμιση ή η αλλαγή σχολείου.
Αυτονομία = εμπιστοσύνη
Εμείς οι μητέρες θα βλέπουμε πάντα τα παιδιά μας ως ανυπεράσπιστα όντα, γι' αυτό είναι τόσο δύσκολο για εμάς να τονώσουμε την αυτονομία τους. Ωστόσο, αν δεν το κάνουμε αυτό, θα μπορέσουμε να μεγαλώσουμε εξαρτώμενα παιδιά που δεν ξέρουν πώς να κάνουν πράγματα μόνα τους ή που ξέρουν πώς να τα κάνουν αλλά με μια συνεχή αίσθηση ανασφάλειας.
Η αυτονομία μπορεί να καλλιεργηθεί από πολύ μικρή ηλικία. Το πρώτο βήμα είναι να μην κάνετε τίποτα που το παιδί δεν μπορεί να κάνει μόνο του. Για παράδειγμα, η μέθοδος Baby-Led Weaning ή η συμπληρωματική σίτιση κατόπιν αιτήματος μπορεί να εισαχθεί ήδη από 8 ή 9 μήνες.
Ένας άλλος τρόπος για να ενθαρρύνετε τα παιδιά να γίνουν ανεξάρτητα είναι να τα εμπλέκετε στις δουλειές του σπιτιού: πείστε τα να συνεργαστούν βγάζοντας τα σκουπίδια, στρώνοντας το κρεβάτι, βάζοντας τα ρούχα τους στο πλυντήριο, φροντίζοντας κατοικίδια ή φυτά, βοηθώντας ακόμη και στην προετοιμασία γευμάτων ή στο καθάρισμα του σπιτιού. Πάντα ανάλογα με τις ικανότητές τους που συχνά είναι μεγαλύτερες από ό,τι πιστεύουμε.
Τα παιδιά λατρεύουν να τους λένε ότι είναι χρήσιμα. Όπως ειπώθηκε πριν μπορείτε να ενισχύσετε την αυτονομία τους από όταν είναι πολύ μικρά. Αλλά αν δεν το έχετε κάνει ποτέ, να ξέρετε ότι ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσετε. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι χάνετε κανέναν έλεγχο πάνω τους, αλλά ανατρέφετε παιδιά ικανά να λύνουν τα προβλήματά τους με μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση.
Γίνε κάποιος
Στη σημερινή κοινωνία, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν εμμονή με την απόκτηση τίτλου και ως καλοί γονείς είναι φυσιολογικό να επηρεαζόμαστε και να βάζουμε πρώτα τις σπουδές και τους βαθμούς των παιδιών μας, υπερβάλλοντάς τα σε άλλες εμπειρίες -περισσότερο ή εξίσου εμπλουτιστικές- που δεν έχουν καμία σχέση με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις. Εκπαίδευση και σπουδές γίνονται το θεμελιώδες στοιχείο και ίσως το μόνο που έχει σημασία για την ανάπτυξη των παιδιών μας.
Εστιάζουμε τα πάντα σε αυτήν την (πολύ στενή) αντίληψη της εκπαίδευσης, τους τιμωρούμε και τους επιπλήττουμε όταν δεν παίρνουν καλούς βαθμούς, τους σπρώχνουμε να περνούν τα απογεύματα τους μελετώντας, τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές. Επιπλέον, όταν τα παιδιά μας αποτυγχάνουν προσπαθούμε να τα δικαιολογήσουμε αναζητώντας μια γνωστική διαταραχή ή πρόβλημα.
Για να αποφευχθεί αυτό, οι μητέρες δεν διστάζουν να θυσιάσουν τις δικές τους ελεύθερες ώρες για να σπουδάσουν ή να κάνουν τα μαθήματά τους με τα παιδιά τους. Φροντίζουν να κάνουν τα μαθήματά τους και μάλιστα να τα κάνουν για αυτούς αρκεί να πάρουν καλό βαθμό. Ωστόσο, η δουλειά της μητέρας είναι να παρέχει στα παιδιά της επαρκή χρόνο και χώρο και να τα βοηθά να οργανωθούν με τον σωστό τρόπο, ενθαρρύνοντάς τα να δεσμευτούν αλλά χωρίς να το κάνουν για αυτά. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, πρέπει να μάθουν ότι η εργασία για το σπίτι είναι δική τους ευθύνη και ότι έχει τρεις πολύ συγκεκριμένους σκοπούς που της δίνουν νόημα:
- Εμπεδώστε τη μάθηση που έγινε στην τάξη.
- Εμβαθύνετε τη μάθηση που γίνεται στην τάξη.
- Δημιουργήστε μια ρουτίνα εργασίας.
Είναι δύσκολο να μεγαλώνουμε με τα παιδιά μας, αφήνοντάς τους σταδιακά τον χώρο που τους επιτρέπει να μεγαλώσουν και μέσα στον οποίο βιώνουν προκλήσεις που απαιτούν και τονώνουν τις ικανότητές τους. Ωστόσο, είναι τουλάχιστον τόσο απαραίτητο όσο το να τους δίνουμε στέγη, τροφή ή ρούχα. Με αυτή την έννοια, η προστατευτική και κατευθυντική μητέρα πρέπει σταδιακά να αφήνει χώρο στη μητέρα που συνοδεύει και διεγείρει, που λέει τη γνώμη της αλλά που δεν αποφασίζει.
Αυτό σημαίνει ότι αρχίζουμε να τους υποστηρίζουμε στην επίτευξη ονείρων και στόχων που ίσως δεν μας αρέσουν. Ίσως ο δρόμος που επιλέγουν για τον εαυτό τους να μην είναι αυτός που θα σκεφτόμασταν για αυτούς αλλά ας μην ξεχνάμε ότι είναι η ζωή τους, όχι η δική μας και ότι ως ενήλικες έχουμε την τεράστια δύναμη να την κάνουμε υπέροχη ή, αντίθετα, να τους στερήσουμε τα όνειρά τους. Αυτή είναι η αληθινή θυσία που απαιτεί η εκπαίδευση.
