Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια πολύ μειωτική ιδέα για τη λίμπιντο, επειδή τείνουμε να περιορίζουμε το πεδίο ενδιαφέροντος αυτού του όρου στη σεξουαλική σφαίρα. Ωστόσο, ο πατέρας της ψυχανάλυσης Sigmund Freud αντιμετώπισε αυτό το θέμα πολύ διαφορετικά. Μάλιστα, πίστευε ότι το lii αναφερόταν σε μια πολύ ευρύτερη έννοια.
Ο Φρόιντ όρισε τη λίμπιντο ως την ενέργεια που προέρχεται από ορμές ή ένστικτα και η οποία έχει αντίκτυπο στη συμπεριφορά μας επειδή με κάποιο τρόπο την κατευθύνει. Για το λόγο αυτό διέκρινε δύο τύπους ορμών: την ορμή της ζωής και την ορμή του θανάτου.
Η ορμή της ζωής αναφερόταν σε όλες τις παρορμήσεις που έχουν να κάνουν με στοργές ή συναισθήματα. Αυτά που μας ωθούν να ερωτεύομαι ή να αναπαράγουμε τον εαυτό μας για να συνδεθούμε με άλλους ανθρώπους. Σύμφωνα με τον Freud αυτό θα μπορούσε να συσχετιστεί με αυτό που όρισε ως Id και Ego, δύο όρους που θα εξηγήσουμε αργότερα.
Από την άλλη πλευρά, έχουμε την ορμή του θανάτου κατανοητή ως την ορμή που αντιτίθεται στη ζωή ή τείνει να τη χαλάσει. Πρόκειται για εκείνες τις παρορμήσεις που μας οδηγούν επαναλάβετε τα ίδια λάθη να ακολουθήσουμε τον ίδιο δρόμο πολλές φορές ακόμα κι αν ξέρουμε ότι είναι λάθος. Για παράδειγμα, αυτή είναι η περίπτωση εκείνων που τείνουν να ερωτεύονται πάντα τον ίδιο τύπο ανθρώπων που καταλήγουν να τους πληγώνουν.
Οι δύο τύποι ορμών που εντόπισε ο Φρόιντ είναι περισσότερο γνωστοί ως Έρως, η ορμή της ζωής, και Θάνατος, η ορμή του θανάτου.
Λίμπιντο και ευχαρίστηση
Αν και συχνά τείνουμε να συνδέουμε τη λίμπιντο και το σεξ σεξουαλική ευχαρίστηση γιατί η ευχαρίστηση του Φρόυντ ξεπέρασε τη σεξουαλική σφαίρα . Για παράδειγμα, δεν είναι αλήθεια ότι νιώθουμε απέραντη ευχαρίστηση όταν διψάμε και πίνουμε νερό; Και δεν είναι απόλαυση να απολαμβάνεις ένα νόστιμο γλυκό ή να ζεσταίνεσαι μπροστά στο τζάκι τον χειμώνα;
Σχετικά με αυτό το σημείο, ο Φρόιντ δήλωσε ότι η λίμπιντο ήταν παρούσα σε αυτό που όριζε με τους όρους του υπερεγώ και του id. Στο id συγκεκριμένα βρίσκουμε την αρχή της ευχαρίστησης ή αυτό που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε άμεση απόλαυση . Είναι ένα κομμάτι μας που κατευθύνει τη συμπεριφορά μας ασυνείδητα γιατί μας οδηγεί στην αναζήτηση της απόλαυσης. Για παράδειγμα, όταν διψάμε, αναζητούμε μια παγωμένη μπύρα.
Το Εγώ, από την άλλη πλευρά, αν και περιέχει την ενέργεια της λίμπιντο του Id, ασχολείται με την απόκτηση ευχαρίστησης λαμβάνοντας πάντα υπόψη την αντικειμενική πραγματικότητα. Στην περίπτωση του εγώ μπαίνουν και οι κανόνες και οι αρχές που διέπουν τις κοινωνικές μας σχέσεις. Λαμβάνοντας υπόψη το προηγούμενο παράδειγμα, ενώ το Id μας οδηγεί στο να θέλουμε μια μπύρα, το Εγώ μας λέει ότι ίσως ένα ποτήρι νερό ή ένας ωραίος χυμός θα ήταν πιο υγιεινό.
Τέλος, το Υπερεγώ μοιάζει με το Εγώ αλλά δίνει τεράστια σημασία στην ηθική. Το κάνει γιατί έχει εσωτερικεύσει βαθιά τους κανόνες και τις αξίες της κοινωνίας που μαθαίνονται χάρη στην επαφή και την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Στην περίπτωση του παραδείγματος, θα μπορούσε να μας κάνει να νιώθουμε ενοχές επειδή η κοινωνία δεν βλέπει καλά την κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της ημέρας και σε ένα πλαίσιο εκτός διακοπών. Αν έχουμε εσωτερικεύσει αυτό το όραμα μπορούμε αισθάνονται ένοχοι για να θέλεις μια μπύρα.
Ο Sigmund Freud περιγράφει τη λειτουργία της ανθρώπινης ψυχής χρησιμοποιώντας μια συγκεκριμένη δομή του νου. Αυτή η δομή αποτελείται από τρία στοιχεία: Id Ego και Superego.
Τα στάδια της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης
Για τον Φρόιντ, η λίμπιντο είναι επίσης παρούσα στα διάφορα στάδια της ανθρώπινης ανάπτυξης αλλά με διαφορετικό τρόπο. Δηλαδή, η λίμπιντο εκφράζεται διαφορετικά ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο βρισκόμαστε.
- Στοματική φάση: η ευχαρίστηση λαμβάνεται μέσω του στόματος.
- Πρωκτική φάση: έχετε τον έλεγχο του σφιγκτήρα και η αφόδευση είναι μια δραστηριότητα που συνδέεται με την ευχαρίστηση και τη σεξουαλικότητα.
- Φαλλική φάση: η ευχαρίστηση επιτυγχάνεται με την ούρηση χάρη στις αισθήσεις που παράγονται.
- Λανθάνουσα φάση: η σεμνότητα και η ντροπή που συνδέονται με την ασθένεια κάνουν την εμφάνισή τους σεξουαλικότητα .
- Φάση γεννητικών οργάνων: άφιξη της εφηβείας και σεξουαλική ωριμότητα.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Φρόιντ, η λίμπιντο μερικές φορές μπλοκάρεται, δηλαδή δεν ακολουθεί τη φυσική της ροή . Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει ένα εμπόδιο που μας εμποδίζει να συνεχίσουμε να προοδεύουμε όπως θα έπρεπε. Για παράδειγμα, αν παραμείνουμε αγκυροβολημένοι στη στοματική φάση και στην ευχαρίστηση που λαμβάνουμε μέσω του στόματος, θα είναι δύσκολο να αφήσουμε αυτή τη φάση πίσω για να προχωρήσουμε στην επόμενη.
Η μετάθεση που λαμβάνει χώρα από την αντικειμενική λίμπιντο στη λίμπιντο του εγώ περιλαμβάνει ξεκάθαρα μια εγκατάλειψη των σεξουαλικών στόχων, μια αποσεξουαλοποίηση και επομένως ένα είδος εξάχνωσης.
-Σίγκμουντ Φρόιντ-
Όπως είδαμε, ο πατέρας της ψυχανάλυσης δεν είχε συλλάβει τη λίμπιντο όπως γίνεται αντιληπτό σήμερα. Δεν το έβλεπε ως απλή επιθυμία να αποκτήσει σεξουαλική ευχαρίστηση. Πίστευε ότι η ευχαρίστηση είναι υπονοούμενη σε άλλους τομείς της ζωής μας και επίσης αλλάζει καθώς προχωράμε σε διαφορετικά στάδια ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης.
