Για τους Έλληνες ο μύθος της Δήμητρας ήταν ένας από τους σημαντικότερους. Αυτή η θεά λατρευόταν σε πολλά μέρη και προσδιορίστηκε ως η μεγάλη μητέρα της ανθρωπότητας. Ο θαυμασμός απέναντί της ήταν τέτοιος που ξεπερνούσε άλλες θεές όπως η Γαία ή η Ρέα που ήταν πιο σημαντικές από αυτήν.
Η Δήμητρα ήταν η προστάτιδα θεά των καλλιεργειών δημητριακών και της γονιμότητας των αγρών. Ήταν επίσης η φύλακας του γάμος του ιερού νόμου και των κύκλων της ζωής και του θανάτου. Ήταν η κόρη του Κρόνου, του πατέρα του χρόνου, και της Ρέας, της παγκόσμιας μητέρας. Οι παππούδες της ήταν ο Ουρανός και η Γαία ανήκε στην κύρια ομάδα των Ολύμπιων θεών.
Η θεά παριστάνεται ως μια όμορφη γυναίκα με ξανθά μαλλιά. Η πιο διαδεδομένη εκδοχή του μύθου της Δήμητρας λέει ότι είχε μια κόρη με τον αδερφό της Ζεύς . Μια άλλη εκδοχή λέει ότι αυτή η κόρη ήταν το αποτέλεσμα της ένωσής της με τον Ιάσονα, τον ανιψιό της και γιο του Δία και της Ηλέκτρας. Σε κάθε περίπτωση, η θεά γέννησε ένα πανέμορφο κοριτσάκι που γοήτευσε όλους όσοι την κοιτούσαν.
Αν οι ταύροι και τα λιοντάρια ήξεραν πώς να ζωγραφίζουν θα ζωγράφιζαν τους θεούς ως ταύρους και λιοντάρια.
-Ξενοφάνης ο Κολοφώνας-
Ο μύθος της Δήμητρας και της Περσεφόνης
Ο μύθος της Δήμητρας μας λέει ότι η θεά αγαπούσε βαθιά την κόρη της Περσεφόνη. Το κορίτσι περπάτησε μέσα από τα χωράφια κάνοντας γόνιμες όλες τις καλλιέργειες που συνάντησε στο μονοπάτι της και κάνοντας τη ζωή να φυτρώσει όπου κι αν πήγαινε. Άντε ο θεός του κάτω κόσμου ερωτεύτηκε την ομορφιά της με την πρώτη ματιά. Ο Δίας του την έδωσε κρυφά για γυναίκα χωρίς να πει τίποτα στη μητέρα της.
Μια μέρα, ως συνήθως, η Περσεφόνη περπατούσε στα χωράφια διασχίζοντας τα εδάφη της Σικελίας και μάζευε λουλούδια με τις φίλες της, τις κόρες του Ωκεανού. Ξαφνικά η γη άρχισε να τρέμει και ο Άδης εμφανίστηκε από τα βάθη της γης με το άρμα του. Η Περσεφόνη άρχισε να ουρλιάζει για τη μητέρα της αλλά ήταν μάταια. Ο Άδης την απήγαγε και την πήρε μαζί του στο βασίλειό του.
Ο μύθος της Δήμητρας μας λέει ότι όταν η θεά συνειδητοποίησε ότι η κόρη της είχε εξαφανιστεί, την πήρε θυμός μεταμόρφωσε τις κόρες του Ωκεανού σε γοργόνες. Με αυτή τη χειρονομία θέλησε να τους τιμωρήσει επειδή δεν είχαν προστατεύσει επαρκώς την Περσεφόνη. Αργότερα η Δήμητρα περιπλανήθηκε για εννέα μέρες αναζητώντας την κόρη της χωρίς να φάει ή να πιει, κλαίγοντας και απελπισμένη για αυτό που είχε συμβεί.
Μια νέα περιπέτεια
Μετά από εννέα ημέρες έρευνας, η Εκάτη, θεά των μαγικών τεχνών και της μαγείας, άκουσε τα μουγκρητά της Δήμητρας και έμαθε για τη μεγάλη της πόνος . Ο μύθος μας λέει ότι η Εκάτη έφερε τη Δήμητρα μπροστά στον Απόλλωνα, τον θεό του ήλιου που είχε δει και γνώριζε τι είχε συμβεί. Ο θεός είπε στη Δήμητρα ότι η Περσεφόνη ήταν στον κόσμο των νεκρών.
Απελπισμένη επειδή δεν ήξερε πώς να φτάσει στον κάτω κόσμο, η Δήμητρα αποφάσισε να μην επιστρέψει στον Όλυμπο και άρχισε να περιπλανιέται άσκοπα στη Γη. Μεταμφιέστηκε σε γριά και πήγε ως την Ελευσίνα όπου κάθισε δίπλα σε ένα πηγάδι. Οι κόρες του βασιλιά Κήλεου και της βασίλισσας Μετανίρας πήγαν στο πηγάδι για να φέρουν νερό στη Δήμητρα αλλά εκείνη αποφάσισε να μην αποκαλύψει την ταυτότητά της.
Τους είπε ότι ήταν από την Κρήτη και ότι κάποιοι πειρατές την είχαν απήγαγε και μετά την άφησαν ελεύθερο. Πρόσθεσε επίσης ότι μπορούσε να κάνει οποιαδήποτε οικιακή εργασία. Την υποδέχτηκε έτσι ο βασιλιάς Κήλεος και έγινε φροντιστής του μικρότερου γιου του Δημοφώνος. Η Δήμητρα αγάπησε το παιδί και αποφάσισε να του χαρίσει την αθανασία μέσα από μια σειρά τελετουργιών, συμπεριλαμβανομένης της καύσης του δέρματός του με φωτιά.
Η μητέρα του παιδιού την ανακάλυψε να εκτελεί αυτό το τελετουργικό και τρομοκρατήθηκε. Σε αυτό το σημείο η θεά αναγκάστηκε να αποκαλύψει την ταυτότητά της. Δεν κατάφερε να κάνει το αγοράκι αθάνατο αλλά μπόρεσε να του διδάξει τα μυστικά της γεωργίας και εκείνος με τη σειρά του μετέδωσε τη γνώση που απέκτησε στους άνδρες.
Ο μύθος της Δήμητρας: μια ευτυχισμένη επανένωση
Ενώ η Δήμητρα έψαχνε την κόρη της ξέχασε τα καθήκοντά της ως προστάτιδας των χωραφιών και η γη άρχισε να γίνεται αντιπαραγωγική. Όλες οι καλλιέργειες σάπισαν και οι άντρες άρχισαν να υποφέρουν από την πείνα. Ανησυχώντας για την κατάσταση, ο Δίας αποφάσισε να συνεννοηθεί με τον Άδη.
Οι δύο θεότητες καθιέρωσαν ότι η Περσεφόνη θα περνούσε έξι μήνες στον κάτω κόσμο με τον Άδη και τους άλλους έξι μήνες στον Όλυμπο με τη μητέρα της. Όταν ήταν στον κόσμο των νεκρών, η γη δεν θα παράγει τίποτα. αντίστροφα, όταν βρέθηκε στον Όλυμπο τα χωράφια θα ήταν γόνιμα. Έτσι το εποχές .
Η Δήμητρα ζήτησε να γίνει λατρεία στο όνομά της στην Ελευσίνα όπου την υποδέχτηκαν εγκάρδια. Αυτή η λατρεία έπρεπε να είναι μυστική και κανένας από αυτούς που την ασκούσαν στο μέλλον δεν επρόκειτο να αποκαλύψει τα μυστικά της. Μια ιέρεια βασανίστηκε μέχρι θανάτου για να της αποσπάσουν τέτοια μυστικά, αλλά δεν υπέκυψε στα βασανιστήρια.
Αφού έμαθε αυτό το γεγονός, η θεά προκάλεσε πανούκλα στην περιοχή. Από το σώμα της ιέρειας που ονομαζόταν Μελίσσα έβγαλε μέλισσες, μεγάλες φίλες της γονιμότητας των αγρών.
